Een doel is een gewenste situatie, iets dat je wilt bereiken. Als leidinggevende kun je het gedrag van een individu, groep of organisatie besturen door doelen te stellen.
Definitie: een organisatiedoel is een direct of indirect uit de missie afgeleide gewenste en duidelijk omschreven situatie, die op een vooraf aangegeven tijdstip bereikt moet zijn. [Twynstra Gudde]
Een goede doelstelling is belangrijk en zinvol. Er gaat een ambitie achter schuil. Goede gemeenschappelijke doelstellingen:
- Inspireren en motiveren
- Sturen het gedrag (als je geen doel heb, dan maakt het niet zoveel uit wat je doet)
- Helpen bij het nemen van beslissingen
- Helpen om het eens te worden in een groep
Drie soorten doelen
Er zijn drie soorten doelen, van algemeen naar concreet:
ER-doelen zijn na te streven, maar onbereikbare doelen als beter, goedkoper, klantgerichter...
MAGIE-doelen zijn Meetbaar, Acceptabel, Gecommuniceerd, Inspirerend en Engagerend.
SMART-doelen zijn Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden.
Een ER-doel is een algemeen uitgangspunt.
Een MAGIE-doel zet mensen in beweging. Een SMART-doel geeft aan wanneer welke resultaten bereikt moeten zijn.
Waaraan moeten doelstellingen voldoen?
Voor goede organisatiedoelen geldt:
- Ze vloeien voort uit de missie van de organisatie.
- Er is een balans tussen haalbare doelen en uitdagend geformuleerde doelen.
- Ze zijn meetbaar en de voortgang wordt bewaakt.
- Bij complexe lange-termijndoelen zijn tussendoelen aangegeven.
- Ze zijn onderling consistent.
- Managers en medewerkers kennen en begrijpen de doelen.
- Ze zijn richtinggevend voor het handelen in de organisatie.
- Er zijn afspraken over het bijstellen van de doelen als ze niet of te makkelijk bereikt worden.
Persoonlijke doelen stellen
Je kunt ook doelen stellen voor jezelf. Carrièredoelen bijvoorbeeld.
Hoe toon je bij een sollicitatie aan dat je doelen kunt stellen?
Een voorbeeld: je solliciteert op de functie van Projectleider Informatievoorziening. Een van de functie-eisen is dat je ‘realistische en haalbare doelen kunt stellen’. Je moet gefaseerd kunnen werken en niet te krap of te ruim plannen.
Je hebt geen ervaring als projectleider, maar je weet wel dat je doelen kunt stellen. Je bent al jarenlang trainer van een dameshockeyteam dat op subtopniveau speelt. Naast lange-termijndoelen (over een jaar hebben we niveau x), stel je ook middellange-termijndoelen (dit jaar niveau y) en korte-termijndoelen (aankomende wedstrijd). Deze doelen formuleer je natuurlijk SMART.
Dit verwerk je in je sollicitatiebrief. Word je uitgenodigd voor een sollicitatiegesprek, zorg er dan voor dat je een aantal voorbeelden volgens de STAR-methode paraat hebt. Het spreekt voor zich dat de interviewer tijdens het gesprek hier zeker op zal doorvragen.
